انواع قطعات موتور خودرو

هر کسی که به نحوی با خودرو سر و کار دارد باید با انواع قطعات موتور خودرو و کاربرد آن ها تا حدودی آشنا باشد تا بتواند عمر مفید آن ها را افزایش دهد. علاوه بر این تشخیص قطعات اصل از تقلبی کار سختی است که به مهارت زیادی نیاز دارد. البته راه آسان تر، تهیه و تامین قطعات دیزلی اصل در ستاره پارسیان است که خیال شما را راحت کرده است.

بلوک سیلندر

اصلی ترین و مهم ترین قسمت موتور خودرو، بلوک سیلندر نام دارد که همان بدنه اصلی موتور می باشد. سیلندر ها، سرسیلندر، شاتون، پیستون، رینگ، کارتل، میل لنگ در این قسمت قرار دارد. وظیفه فونداسیون موتور های احتراق داخلی بر عهده بلوک سیلندر می باشد. به همین دلیل به خاطر جرقه زدن و احتراق درون بلوک سیلندر، این قطعه باید در برابر گرما و سرما مقاومت بالایی داشته باشد. از همین رو جنس آن از چدن یا آلیاژ آلومینیوم ساخته می شود. این قطعه در برابر تغییرات ناگهانی دما، مقاومت زیادی از خود نشان می دهد.

سیلندر

سیلندر هسته مرکزی موتور خودرو است که جرقه زنی و احتراق در آن اتفاق می افتد. حرکت پیستون در فضایی به شکل استوانه درون بلوک سیلندر انجام می شود. برای آن که اصطکاک بین قسمت داخلی سیلندر و پیستون کم شود و از تلف شدن انرژی جلوگیری شود، باید آب بندی انجام شود. با آب بندی از نشت هوا و روغن به بیرون نیز جلوگیری می شود. جنس دیواره سیلندر از جنس بلوک سیلندر یعنی چدن یا آلومینیوم می باشد.

سرسیلندر

از دیگر قطعات مهم در موتور خودروها، می توان به سرسیلندر اشاره کرد که از جنس آلومینیوم ساخته می شود و در قسمت بالای بلوک سیلندر قرار می گیرد. در این قطعه اتاقک احتراق وجود دارد که این کار را به کمک بخار آب و روغن موجود انجام می دهد. قطعات دیگری که در این بخش وجود دارد می توان به این موارد اشاره کرد: شمع ها و سوپاپ های دود و هوا، میل سوپاپ، مانیفولد گاز و هوا، اتاقک احتراق و …

سرسیلندر می تواند تا حد استاندارد فشار را تحمل کند و در صورتی که فشار بیشتر از این مقدار باشد باعث آسیب دیدن و سوختن قطعه می شود که در این صورت باید سرسیلندر تعویض شود. در بازار 3 دسته سرسیلندر وجود دارد:

• سرسیلندر تکی با سرمایش آبی
• سرسیلندر تکی با سرمایش هوا
• سرسیلندر چندتایی

واشر سرسیلندر

واشر سرسیلندر باعث عایق بندی بلوک سیلندر و سرسیلندر می شود و از ورود و نشت مایعات به بدنه موتور و همچنین مخلوط شدن آب و روغن در اتاقک احتراق جلوگیری خواهد کرد. واشر سرسیلندر به وسیله اتصال سیلندر و بدنه موتور از نشت گاز نیز جلوگیری می کند و کارایی موتور خودرو را بالا می برد.

با توجه به توضیحاتی که دادیم معلوم می شود که این قطعه تا چه اندازه اهمیت دارد به همین دلیل باید از مواد با کیفیت مثل فولاد، مس و پنبه نسوز ساخته شده باشد. در دوره های زمانی مشخص باید واشر سرسیلندر را تعویض کنید تا از آسیب های احتمالی به خودرو جلوگیری شود. سوختن واشر سرسیلندر به علت عملکرد نامناسب ترموستات، فشار به موتور و بالا رفتن آمپر ماشین و نشتی در سیستم آب اتفاق می افتد.

بوش سیلندر

بوش سیلندر محیطی مناسب ایجاد می کند تا پیستون درون سیلندر بتواند به راحتی حرکت کند. به خاطر تماس با رینگ های پیستون، اصطکاک زیادی در آن ایجاد شده و در معرض فرسایش قرار دارد به همین دلیل است که بعد از گذشت مدت زمان طولانی باید آن را تعویض کنید. بوش سیلندر استوانه ای شکل است و از جنس فولاد یا چدن ساخته می شود. این قطعه 3 نوع دارد:

• بوش سیلندر شیاردار
• بوش سیلندر خشک
• بوش سیلندر آب گرد یا مرطوب

 واتر پمپ

واتر پمپ یا پولی پمپ آب از دیگر قطعات موتور خودرو است که با جریان یافتن مداوم آب و ضد یخ یا ضد جوش در سیستم خنک کننده ماشین، می تواند دمای موتور را تنظیم کند. واتر پمپ با گردش آب بین رادیاتور و بلوک سیلندر باعث می شود موتور در دمای بالا جوش نیاورد. کار کردن قطعه در دمای پایین نیز اصطکاک قطعه را افزایش داده و منجر به فرسایش آن می شود. واتر پمپ کمک می کند در دمای پایین موتور به دمای مورد نظر برسد. واتر پمپ نیروی کار را از میل لنگ و تسمه تایم دریافت می کند و با جریان یافتن آب در رادیاتورها به خنک شدن آن کمک می کند.

پیستون

بخش متحرک موتور ماشین، پیستون نام دارد که با حرکت بالا و پایین خود عمل احتراق و جرقه زنی را انجام می دهد. در این قسمت 4 مرحله­ی موتور های احتراق داخلی و انبساط گازهای ناشی از احتراق به کمک حرکت پیستون ها انجام می شود و در ادامه انرژی به دست آمده از احتراق را از طریق شاتون به میل لنگ منتقل می کند. پیستون از چدن، آلومینیوم و فولاد ریخته گری ساخته می شود. پیستون های آلومینیومی به خاطر وزن کمی که دارند بازده موتور را بالا می برند و شتاب موتور را افزایش داده و حرارت را بهتر انتقال می دهند.

میل لنگ

در موتور خودروهای احتراق داخلی یکی از قطعات مهم میل لنگ است که حرکت خطی پیستون را به حرکت دورانی تبدیل می کند. نیروی لازم برای به حرکت درآوردن چرخ ها از حرکت و چرخش میل لنگ به دست می آید. تعداد میل لنگ هماهنگ با تعداد سیلندر های خودرو است به گونه ای که در موتورهای خطی با تعداد سیلندرها برابر و در موتور های خورجینی نصف تعداد سیلندرها می باشد. اگر روغن کافی به یاتاقان میل لنگ نرسد میل لنگ خشک شده و به موتور ماشین آسیب وارد می شود.

کارتر

بزرگترین محفظه درون موتور خودرو کارتر یا کارتل است که میل لنگ در آن قرار می گیرد و از میل لنگ و شاتون محافظت می کند. روغن داغ خارج شده از موتور در مخزن کف آن جمع می شود و بعد از خنک شدن دوباره به موتور بر می گردد.

سوپاپ

سوپاپ ها دو نوع دارند که عبارتند از: سوپاپ ورودی یا هوا و سوپاپ خروجی یا دود. این قطعه محفظه و اتاقک احتراق را از کانال های هوا و دود جدا می کند. با توجه به نوع موتور سوپاپ ها روی واشر سرسیلندر یا بلوک سیلندر قرار می گیرند.

میل سوپاپ یا میل بادامک

میل سوپاپ زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ ها را تنظیم می کند که به کمک بادامک های متصل به ورودی سوپاپ انجام می شود. کمبود و فشار روغن در موتور خودرو باعث آسیب دیدن این قطعه می شود. اجزاء میل بادامک عبارتند از:

• اتصال
• صفحه قفل
• واشر
• میله فشار
• یاتاقان یا بلبرینگ

شمع

از اصلی ترین قطعات موتور خودرو شمع است که به منظور ایجاد احتراق درون سیلندرها قرار می گیرد. انرژی لازم برای ایجاد جرقه در این قطعه از حرکت تناوبی دلکو یا کویل تامین می شود. شمع بر روی سرسیلندر قرار می گیرد و از عایقی با جنس چینی، واشر و الکترود ساخته می شود. انواع شمع عبارتند از:

• شمع سرد
• شمع گرم
• شمع نیکلی
• شمع ایریدیومی
• شمع پلاتینیومی
• شمع های چند الکترودی

تسمه تایم

زمان باز و بسته شدن سوپاپ ها به وسیله تسمه تایم کنترل می شود. این قطعه میل لنگ و میل سوپاپ را به یکدیگر وصل کرده و با حرکت همزمان منجر به حرکت های بالا و پایین موتور می شود. کاربردهای دیگر تسمه تایم حرکت پمپ آب و پمپ روغن می باشد. این قطعه لاستیکی است و با دندانه هایی که دارد از لغزیدن تسمه جلوگیری می شود.

فلایویل

فلایویل یا چرخ طیار نیرو را به کمک دیسک و صفحه نصب شده روی آن به گیربکس منتقل می کند. این قطعه دارای 2 نوع تک جرمی و دو جرمی در بازار می باشد. در زمان افت فشار موتور، فلایویل از نیروی ذخیره شده دریافتی از سمت میل لنگ استفاده می کند. این قطعه سنگین است به همین دلیل به کمک پیچ و مهره مخصوص به میل لنگ وصل می شود. اطراف فلایویل دنده دنده است در نتیجه باعث می شود دنده استارت با موتور کاملا درگیر بشود.

شاتون

وظیفه تبدیل حرکت خطی پیستون به حرکت چرخشی میل لنگ بر عهده شاتون است که به وسیله اتصال میل لنگ و پیستون به یکدیگر اتفاق می افتد. این قطعه به شکل اهرم و از جنس فولاد سخت یا فولاد آلیاژی می باشد تا در برابر ضربه های احتراقی پیستون مقاومت و استحکام بالایی داشته باشد. شاتون از یک سر بزرگ که به پیستون متصل شده و از سر کوچک که به میل لنگ وصل می شود، تشکیل شده است.

فنر سوپاپ

فنر سوپاپ کمک می کند سوپاپ در جای خود ثابت بماند. اگر سوپاپ در جای خود از استحکام کافی برخوردار نباشد ممکن است در زمان احتراق، مایعات به بیرون نشت پیدا کنند. فنر سوپاپ با عملکرد به موقع خود از این اتفاق جلوگیری می کند.

رینگ پیستون

حلقه ای از جنس چدن با انعطاف پذیری بالا ساخته می شود که در برابر حرارت مقاومت زیادی داشته و می تواند حرکت درون سیلندرها را عایق بندی کند، که به آن رینگ پیستون می گویند. این حلقه تاثیر زیادی در عملکرد موتور خودرو دارد و به کمک بست های حلقه ای روی پیستون سوار می شوند.

پمپ روغن

برای جلوگیری از اصطکاک قطعات و عملکرد مناسب موتور خودرو باید روغن به تمامی قسمت های موتور به اندازه کافی برسد. پمپ روغن در کارتر قرار دارد و کمک می کند روغن به تمامی قطعات برسد. نیروی لازم برای این کار از طریق میل لنگ تامین شده و از تسمه تایم به پمپ روغن منتقل خواهد شد.

توربوشارژ

برای بالا بردن راندمان و بازدهی موتور از قطعه ای به نام توربوشارژ استفاده می شود که در کنار موتور قرار می گیرد. این قطعه از قسمت های مختلفی تشکیل شده که عبارتند از: توربین، کمپرسور. توربو شارژ در واقع یک موتور مکانیکی متمایز از موتور خودرو می باشد که وظیفه آن افزایش و بالا بردن توان خروجی موتور به کمک بالا بردن میزان هوای ورودی به داخل موتور اصلی می باشد.

سوپرشارژ

قبل از رواج یافتن توربو شارژ، برای افزایش توان خروجی موتور خودرو از سوپر شارژ استفاده می شده است. این قطعه رو به روی سوپاپ قرار دارد و چگالی هوای ورودی به درون اتاقک احتراق را بالا برده در نتیجه توان خروجی موتور را افزایش می دهد. البته سوپرشارژ برخلاف توربوشارژ از نیروی موتور برای انجام کار خود استفاده می کند در نتیجه عملکرد موتور را کاهش می دهد و ممکن است به آن آسیب وارد کند.

موتور استارت

شروع حرکت خودرو به کمک موتور استارت می باشد که در قسمت پایین موتور قرار دارد. این قطعه چرخ دنده های روی فلایویل و چرخ دنده های روی استارت را برای شروع حرکت، فعال می کند و از قطعاتی مانند زغال، آرمیچر، بالشتک، دنده استارت، اتوماتیک استارت و … تشکیل شده است.

 سوپاپ پی وی سی

همانطور که گفتیم کارتر وظیفه ذخیره سازی روغن موتور داغ در زیر موتور را بر عهده دارد و زمانی که پیستون با حرکت رفت و برگشتی حجم هوا در فضای بالا و پایین را تغییر می دهد ضرباتی را در کارتر ایجاد می کند. سوپاپ پی وی سی از این ضربات جلوگیری کرده و کارتر را تهویه کند. وظایف دیگر این قطعه عبارتند از خارج کردن بخارات روغن، خارج کردن گازهای نشتی از رینگ های پیستون و خنک کردن موتور خودرو.

همانطور که دیدید قطعات موتور خودرو وظایف مختلفی دارند به همین دلیل در قدم اول باید سالم باشند تا بتوانند به درستی کار کنند. شما می توانید قطعات باکیفیت و اصل را از ستاره پارسیان تهیه و تامین نمایید.